Cải tạo và thiết kế nhà ở an toàn cho người cao tuổi: Hướng dẫn đầy đủ
Khi tuổi cao, sinh hoạt tại nhà có thể gặp nhiều khó khăn nếu không gian sống không an toàn và tiện lợi. Cải tạo và thiết kế nhà ở an toàn cho người cao tuổi không chỉ giúp giảm nguy cơ té ngã mà còn duy trì sự độc lập trong sinh hoạt hàng ngày. Trong bài viết này, Nana Care sẽ tổng hợp các hướng dẫn từ chuyên gia, giúp người già sinh hoạt thuận tiện và an toàn ngay tại nhà.
|
Hiểu về cải tạo và thiết kế nhà ở an toàn cho người cao tuổi Cải tạo và thiết kế nhà cho người cao tuổi để “sống độc lập tại nhà” là quá trình điều chỉnh ngôi nhà sao cho an toàn, dễ sử dụng, phù hợp với khả năng vận động của người già. Một số thay đổi đơn giản như lắp thanh vịn trong phòng tắm, trong khi những cải tạo khác cần lên kế hoạch và đầu tư nhiều hơn. Một hướng tiếp cận phổ biến là “thiết kế toàn diện” - tạo không gian sống phù hợp cho mọi người, bất kể tuổi tác hay khả năng. Ví dụ: mở rộng cửa, làm dốc cho xe lăn, lắp vòi nước cảm ứng, đèn cảm biến chuyển động và tủ có thể mở bằng chân. Khi nào nên bắt đầu chuẩn bị cho việc "già mà vẫn ở nhà" Chuyên gia khuyên nên nghĩ đến việc cải tạo nhà trước khi thật sự cần. Nếu đợi đến khi có sự cố, ví dụ như bị tai biến, mới lắp phòng tắm đi bộ thì sẽ phải làm gấp, ít có thời gian lựa chọn và chi phí thường cao hơn. Hãy nói chuyện với người thân bằng sự cảm thông. Nói cho họ biết rằng bạn muốn họ được sống thoải mái, an toàn trong chính ngôi nhà của mình. Có thể bắt đầu bằng cách hỏi họ thấy trong nhà điều gì tiện, điều gì bất tiện. Nếu họ chưa sẵn sàng nói chuyện, hãy tạm dừng và thử lại vào lúc khác. |
1. Hướng dẫn cải tạo và thiết kế nhà ở an toàn cho người cao tuổi
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách cải tạo và thiết kế nhà ở sao cho an toàn và tiện lợi nhất cho người cao tuổi:
1.1. Đối với thiết kế nhà ở truyền thống cho người cao tuổi
Theo Hiệp hội Xây dựng Nhà Quốc gia (Mỹ), những hạng mục cải tạo phổ biến nhất để người cao tuổi sống an toàn tại nhà gồm thanh vịn, phòng tắm không bậc và bệ nâng bồn cầu. Ngoài ra còn có một số hạng mục khác, cùng tìm hiểu chi tiết bên dưới:
1) Thanh vịn: Thanh vịn cho người già được gắn ở những vị trí hợp lý trong nhà, như phòng tắm, bếp, hành lang. Chúng giúp người cao tuổi vịn tay để di chuyển an toàn và tránh té ngã.
Thanh vịn cho người già
2) Phòng tắm sàn phẳng và bồn tắm có cửa: Nên thiết kế phòng tắm với sàn phẳng, không có bậc tam cấp khi ra vào để giảm nguy cơ vấp ngã. Bồn tắm có cửa có thanh vịn hỗ trợ sẽ giúp người cao tuổi an toàn và dễ dàng hơn khi sử dụng.
Phòng tắm có thêm thanh vịn
3) Bệ nâng bồn cầu: Bệ nâng bồn cầu là một miếng nắp dày đặt lên bồn cầu, giúp người yếu chân ngồi xuống và đứng lên dễ hơn. Một số loại còn có tay vịn hai bên hoặc chân điều chỉnh độ cao.
Bệ nâng bồn cầu
4) Ghế tắm: Ghế tắm thường làm bằng nhựa chống mốc và khung kim loại không gỉ, giúp người tắm có chỗ ngồi vững chắc trong phòng tắm.
Ghế tắm cho người già
5) Ghế nâng cầu thang: Ghế nâng cầu thang là ghế có gắn động cơ chạy trên ray dọc theo cầu thang. Người dùng chỉ cần ngồi và bấm nút để lên - xuống cầu thang an toàn. Có nhiều loại như ghế nâng thẳng, ghế nâng cong hoặc dùng ngoài trời.
Ghế nâng cầu thang
6) Ghế nâng hỗ trợ đứng lên: Đây là loại ghế bành êm ái, bên trong có động cơ giúp người ngồi đứng dậy hoặc ngồi xuống một cách nhẹ nhàng và an toàn.
Ghế nâng hỗ trợ đứng lên
7) Lắp đặt dốc/ramps: Thiết kế dốc trong nhà cho người dùng xe lăn hoặc khó di chuyển, giảm nguy cơ tai nạn khi lên xuống bậc thang.
Thang máy gia đình dùng cho người già
8) Thanh chắn giường: Thanh chắn giúp người cao tuổi khi ngủ không phải lăn khỏi giường và hỗ trợ vịn tay khi ngồi dậy hoặc nằm xuống.
Thanh chắn giường
9) Sàn chống trượt: Thay sàn bằng vật liệu chống trượt, giúp giảm nguy cơ té ngã ở người già, khi họ đi chân trần hoặc đi tất.
10) Lối ra vào an toàn: Đảm bảo cửa ra vào dễ tiếp cận, loại bỏ các vật cản, giảm nguy cơ vấp ngã.
Lối vào nhà an toàn và sàn chống trượt
11) Các sản phẩm hỗ trợ khác: Ngoài việc cải tạo nhà, còn có nhiều thiết bị hỗ trợ giúp người cao tuổi sống độc lập và an toàn hơn:
Hệ thống gọi cấp cứu: Cho phép bấm nút gọi trợ giúp y tế ngay khi gặp sự cố.
Máy tạo oxy tại nhà: Lọc không khí và tăng lượng oxy cho người cần thở oxy thường xuyên.
Máy đo SpO₂: Đo nhịp tim và nồng độ oxy trong máu bằng cách kẹp vào đầu ngón tay, giúp phát hiện sớm các thay đổi bất thường.
Khung tập đi: Hỗ trợ người yếu chân đứng vững khi di chuyển trong nhà.
Máy đo nhịp tim: Theo dõi nhịp tim theo thời gian thực để kịp thời phát hiện sự thay đổi bất thường.
Hộp chia thuốc: Giúp người cao tuổi uống thuốc đúng liều, đúng giờ, tránh quên hoặc uống nhầm.
Xe lăn điện: Giúp người bệnh hoặc sau tai biến di chuyển trong và ngoài nhà mà không cần người đẩy.
Xe lăn điện cho người già
1.2. Đối với thiết kế nhà ở thông minh cho người già
Nhà thông minh là ngôi nhà có các thiết bị kết nối Internet. Nhiều thiết bị có thể điều khiển bằng điện thoại hoặc loa thông minh. Chỉ cần bấm nút trên ứng dụng hoặc ra lệnh bằng giọng nói, bạn có thể khóa cửa, bật/tắt đèn, điều chỉnh nhiệt độ máy lạnh - máy sưởi, hay bật camera an ninh từ bất kỳ đâu trong hoặc ngoài nhà. Dưới đây là các nâng cấp nhà thông minh mà bạn có thể tham khảo:
Chuông cửa và khóa cửa thông minh: Điều khiển được từ xa, không cần đi lại nhiều.
Camera an ninh: Giúp theo dõi nhà cửa cả trong lẫn ngoài, người thân cũng có thể xem từ xa để đảm bảo an toàn cho ông bà.
Nhiệt kế thông minh: Điều chỉnh nhiệt độ qua điện thoại, giữ nhiệt độ phòng dễ chịu, thậm chí theo dõi chất lượng không khí.
Công tắc đèn thông minh: Bật/tắt đèn bằng giọng nói, tiện lợi khi trời tối.
Bếp thông minh: Tự tắt khi không dùng hoặc cho phép tắt từ xa, tránh cháy nổ.
Thiết kế nhà ở thông minh cho người già
2. Hướng dẫn cải tạo và thiết kế từng phòng trong nhà người ở cao tuổi
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách cải tạo và thiết kế từng phòng trong nhà để đảm bảo an toàn và tiện nghi cho người cao tuổi:
2.1. Cải tạo và thiết kế phòng ngủ cho người cao tuổi
Phòng ngủ là không gian cần được sắp xếp an toàn vì người lớn tuổi sử dụng hằng ngày, nên bố trí gọn gàng, lối đi rộng rãi và dễ di chuyển.
Vị trí phòng: Nếu có thể, bố trí phòng ngủ ở tầng trệt cùng phòng tắm và máy giặt để hạn chế leo cầu thang.
Chiều cao giường: Nên chỉnh giường cao khoảng 50-60 cm (từ sàn đến mặt nệm) để dễ lên xuống.
Sắp xếp gọn gàng: Sử dụng kệ, tủ hoặc hộp có nhãn rõ ràng để giảm bớt đồ đạc trên lối đi. Sắp xếp nhà cửa cho người già sao cho gọn gàng nhất, không để vật dụng dưới sàn để tránh vấp ngã.
Công tắc và ổ điện: Hạ thấp công tắc đèn, nâng cao ổ cắm để dễ với. Hoặc dùng hệ thống đèn thông minh điều khiển bằng điện thoại.
Cải tạo và thiết kế phòng ngủ cho người cao tuổi
2.2. Cải tạo và thiết kế phòng khách cho người cao tuổi
Dưới đây là những gợi ý cải tạo và thiết kế phòng khách sao cho an toàn, dễ di chuyển và tiện nghi cho người cao tuổi:
Sắp xếp đồ đạc: Đẩy bàn ghế sát tường để lối đi rộng, không chắn cửa hoặc cửa sổ.
Ghế ngồi: Chọn ghế êm, nâng đỡ tốt, có tay vịn để dễ đứng dậy. Ghế nâng hoặc ghế bập bênh có thể giúp đứng lên mà không cần người đỡ.
Sàn nhà: Dùng sàn chống trượt hoặc thảm có độ bám. Tránh sử dụng sàn gạch bóng hoặc gỗ trơn.
Màu sắc: Dùng màu tường, sàn, nội thất khác nhau để người có thị lực kém dễ nhìn thấy lối đi.
Cải tạo và thiết kế phòng khách cho người cao tuổi
2.3. Cải tạo và thiết kế nhà bếp cho người cao tuổi
Nhà bếp vừa là nơi nấu ăn vừa là nơi sinh hoạt nên cần an toàn, tiện lợi, dễ với tới mọi vật dụng và phù hợp với nhu cầu di chuyển của người cao tuổi.
Chiều cao bàn bếp: Điều chỉnh bàn bếp thấp hơn để không phải với quá cao. Nếu dùng xe lăn, bàn bếp cao khoảng 78-81 cm là phù hợp.
Kệ kéo ra: Dùng kệ hoặc ngăn kéo kéo ra dễ dàng, xếp đồ ở ngăn thấp để không phải trèo hoặc với.
Bếp nấu: Chọn bếp và lò nướng tách rời, núm điều khiển đặt phía trước để không phải với qua bếp nóng.
Tủ lạnh: Dùng tủ lạnh loại mở ngang hai cánh để hạn chế cúi hoặc với.
Cải tạo và thiết kế nhà bếp cho người cao tuổi
2.4. Cải tạo và thiết kế phòng tắm cho người cao tuổi
Phòng tắm là nơi dễ trượt ngã nhất, cần cải tạo cẩn thận để vừa an toàn vừa tiện lợi cho người cao tuổi khi sử dụng:
Bồn tắm và vòi sen: Lắp bồn tắm hoặc buồng tắm đứng có cửa thấp, dùng vòi sen cầm tay.
Bệ ngồi toilet: Dùng bệ ngồi toilet nâng cao để dễ ngồi xuống và đứng lên.
Bồn rửa: Chọn bồn rửa treo tường để có chỗ cho chân hoặc xe lăn.
Ghế tắm: Đặt ghế hoặc băng ghế trong buồng tắm để ngồi tắm an toàn.
Cải tạo và thiết kế phòng tắm cho người cao tuổi
3. Hướng dẫn lập kế hoạch cho cải tạo và thiết kế nhà ở an toàn cho người cao tuổi
Trước khi cải tạo và thiết kế nhà ở an toàn cho người cao tuổi, bạn cần hiểu rõ quy trình để tránh phát sinh chi phí và mất thời gian:
Lập ngân sách: Sau khi nghỉ hưu, tài chính của người cao tuổi thường khác trước, vì vậy cần tính toán kỹ và có thể nhờ chuyên gia tài chính tư vấn để vừa đủ cho việc cải tạo nhà, vừa không ảnh hưởng đến các mục tiêu khác.
Quyết định hạng mục sửa chữa: Hãy cân nhắc những thay đổi cần thiết để ngôi nhà tiện lợi hơn về lâu dài. Nếu bạn có những vấn đề sức khỏe như đau khớp, hãy đưa vào danh sách ưu tiên để thảo luận với nhà thầu sao cho phù hợp ngân sách.
Trao đổi với chuyên gia kiểm định nhà: Họ sẽ giúp bạn biết ngôi nhà có đáp ứng được các thay đổi không, từ hệ thống điện đến kết cấu cơ khí, giúp tránh rủi ro về sau.
Lấy báo giá từ ít nhất 3 nhà thầu: Hãy tham khảo từ internet hoặc bạn bè, người thân, so sánh giá cả, thời gian và chọn nhà thầu phù hợp với nhu cầu.
4. Chi phí cải tạo và thiết kế nhà ở cho người cao tuổi
Chi phí cải tạo và thiết kế nhà ở an toàn cho người cao tuổi phụ thuộc vào phạm vi hạng mục cần chỉnh sửa, bao gồm sản phẩm, vật tư, nhân công, cũng như tình trạng, bố cục và vị trí ngôi nhà. Bạn có thể tham khảo website của nhà sản xuất để xem các chương trình giảm giá hoặc lựa chọn trả góp theo tháng. Dưới đây là chi phí ước tính cho một số hạng mục phổ biến:
Thanh vịn: Thanh vịn dạng căng sàn - trần khoảng 1.000.000 - 2.000.000 VNĐ, loại tiêu chuẩn khoảng 500.000 - 1.000.000 VNĐ.
Vòi sen đi bộ: Khoảng 750.000 - 10.000.000 VNĐ trở lên, tùy kích thước, thiết kế và chất liệu (chưa bao gồm phí lắp đặt).
Bồn tắm đi bộ: Trung bình khoảng 50.000.000VNĐ, nhưng chi phí có thể thay đổi tùy kích thước, tính năng, thiết kế, chất liệu và khu vực.
Bệ nâng bồn cầu: Khoảng 500.000 - 2.000.000 VNĐ.
Ghế tắm: Thường có giá từ 200.000 - 1.000.000 VNĐ.
Thang ghế nâng cầu thang: Loại thẳng khoảng 100.000.000 - 150.000.000 VNĐ, loại uốn cong thường từ 150.000.000 VNĐ trở lên. Thuê theo tháng khoảng 2.000.000 - 5.000.000 VNĐ.
Ghế nâng: Khoảng 5.000.000 - 15.000.000 VNĐ tùy tính năng.
Thang máy gia đình: Khoảng 255.000.000 - 1.000.000.000 VNĐ, tùy số tầng và thiết kế thang.
Thanh chắn giường: Khoảng 200.000 - 500.000 VNĐ, tùy loại và tính năng.
Dốc cho xe lăn: Khoảng 200.000 - 500.000 VNĐ mỗi foot vuông. Chi phí dốc cố định phụ thuộc kích thước, độ dài, vật liệu và nhân công.
Chi phí cải tạo và thiết kế nhà ở cho người cao tuổi
Hy vọng các gợi ý về cải tạo và thiết kế nhà ở an toàn cho người cao tuổi sẽ giúp gia đình bạn tạo ra một không gian sống an toàn, tiện lợi và thoải mái cho người lớn tuổi. Đừng quên theo dõi thêm các bài viết khác từ Nana Care - trang tổng hợp tin tức và kiến thức về sức khỏe người cao tuổi, mang đến những thông tin hữu ích và giá trị để chăm sóc người già tốt hơn mỗi ngày.
